Rozen kleuren de groene ruimte
Rozen vormen een kleurrijke aanvulling van het groen in de openbare ruimte. Met hun vele positieve eigenschappen passen ze prima in het concept van De Groen Stad. Met name heesterrozen zijn geschikt. Deze rozen bestaan al sinds de jaren 80 en herwinnen terrein. In de afgelopen jaren zijn veel heesterrozen op eigen wortel op de markt gekomen die specifiek geschikt zijn voor het openbaar groen; rozen die sterk, gezond en onderhoudsarm zijn. Met een juiste toepassing en beheer, gaan ze jarenlang mee.
Lange bloei
Rozen hebben gedurende een lange tijd een zeer hoge sierwaarde. Van mei tot ver in het najaar tonen ze hun bloemen. De kleuren lopen uiteen van wit tot paars, pastelgeel tot knalrood en alles ertussenin. De opgaande rozenstruiken met grote bloemen (met name Theehybriden en Floribunda’s) zijn geschikt voor klassieke rozenperken. De meeste moderne heesterrozen blijven lager en groeien breder uit. Rozen geven een plantvak een kwaliteitsimpuls.
Biodiversiteit
Rozen dragen hun steentje bij aan de baten van de groene stad, waaronder biodiversiteit. Zo zijn de bloemen van rozen rijk aan stuifmeel; een belangrijke voedselbron voor allerlei soorten bijen, hommels, zweefvliegen en kevers. Bij enkelbloemige en halfgevulde rozen kunnen de insecten goed bij het stuifmeel. De bloemen van rozen bevatten overigens geen nectar, vandaar dat er weinig vlinders op afkomen. Na de bloei maken veel rozen bottels. In de stad eten vooral vogels hiervan. Voor lijsters en merels is het vlezige deel van rozenbottels welkom voedsel in de winter. Puttertjes en andere zaadeters peuteren de zaden uit de bottels. Daarbij zijn die van de hondsroos (Rosa canina) en de Japanse rimpelroos (Rosa rugosa) favoriet.
Bodem
Rozen in pot kunnen het hele jaar door worden geplant, mits het niet vriest. Planten uit de vollegrond, met kale wortel kunnen in de periode oktober tot en met maart worden geplant. Voordeel van rozen met kale wortel is dat ze goedkoper zijn, er een groter aanbod is en er een minder groot plantgat nodig is.
Neem bij het planten enkele aandachtspunten in acht, zodat de rozen een goede start krijgen. Zoals bij zoveel geldt ook hier: een goed begin is het halve werk. Dat betekent allereerst een rijke, gezonde bodem. Elke grondsoort is geschikt, mits de grond goed doorlatend is. Rozen houden niet van natte voeten. Verder moet de standplaats zonnig zijn; rozen hebben minstens 4 uur per dag zon nodig, hoe meer zon des te beter.
Het planten
De wortels van rozen die als wortelgoed ingekocht zijn, moeten voordat ze de grond in gaan goed vochtig worden gemaakt. Dit kan het beste door ze onder te dompelen in water. Maak eventuele storende lagen goed los. Belangrijk is dat het plantgat voldoende diep is; dat betekent dat de wortels volledig naar beneden kunnen strekken. Vul het plantgat met aarde en druk deze aan. Indien mogelijk na het planten aangieten. Voor planten in potten geldt dat plastic potten voor het planten moeten worden verwijderd. Bij het planten moet de bovenkant van de aarde een paar centimeter onder het grondoppervlak komen. Snijdt of scheur verteerbare potten voor het planten kapot, zodat de wortels makkelijk weg kunnen groeien. De gemiddelde plantdichtheid is 4 tot 5 struiken per m2, echter dit is sterk afhankelijk van de soort.
Extensief beheer
Rozen dragen hun steentje bij aan de leefbaarheid van stad en dorp. Bovendien zijn rozen op eigen wortel extensief te beheren. Door de snoei 2 tot 3 jaar uit te stellen onderdrukken ze onkruid, maar de bloei gaat gewoon door. En ze kunnen mechanisch, bijvoorbeeld met een maaibalk of klepelmaaier, worden gesnoeid. Dat gebeurt na de strengste vorst in maart of april. Gebruik een maaibalk bij rozen die op eigen wortel staan. Loop de rozen bij voorkeur na het maaien met een scherpe snoeischaar nog even na.
De meeste rozen zijn goed droogtetolerant, waardoor watergeven tijdens droge perioden zelden nodig is. Sommige cultivars, bijvoorbeeld van Rosa rugosa (Japanse rimpelroos) of Rosa pimpinellifolia (Duinroos), zijn zouttolerant en kunnen langs wegen staan.
Tot slot
Klimrozen zijn geschikt voor groene wanden. Groene gevels dempen geluiden, verlagen de zomertemperatuur en verbeteren de luchtkwaliteit. Rozen zijn ook geschikt voor beplantingen voor kwetsbare groepen, omdat ze niet giftig zijn en er (enkele) doornloze cultivars bestaan.
Excellence rozen
Excellence rozen zijn sterke, gezonde, rijk- en doorbloeiende rozen. Om voor het predicaat Excellence in aanmerking te komen, ondergaan rozen een keuring op verschillende rosaria in Nederland en België. De KVBC (Koninklijke Vereniging van Boskoopse Culturen) coördineert de jaarlijkse keuringen. Na 3 jaar volgt de eindbeoordeling.
ADR-rozen
Jaarlijks presenteert de Allgemeine Deutsche Rosenneuheitenprűfung nieuwe ADR-rozen. Rozen die voor dit predicaat in aanmerking komen, hebben een strenge toetsing doorstaan in 11 rosaria verspreid over heel Duitsland. De rozen zijn gedurende 3 jaar gekeurd op zaken als winterhardheid, bloei (rijkheid en duur), gezondheid en geur.
